На Беларусі Бог жыве? Hard'n'heavy!

Апублікавана 17 сакавіка 2015, 19:25 у Рэцэнзіі

Мо прыхільнікам экстрэмальнай музыкі будзе дзіўна ўбачыць на сайце «БелМэталОрґ» рэцэнзыю на сёмы дыск сэрыі хрысьціянскіх складанак, але як абысьці яго, калі ажно 3 песьні там канкрэтна наўпрост мэталічныя (Ян Жанчак з progressive-metal праекту «InSearchFor», Віктар Козел экс-вакаліст знакамітага гурта «Tesaŭrus», сам той «Tesaŭrus»). Дый ня варта забываць супрацоўніцтва Тацяны Беланогай з гуртом «TlustaLusta», цяжкія рэперскія экспэрымэнты Vinsenta, які ў сваім «Жывым DVD» стварыў ледзь не беларускі «Rage Against The Machine». Ну а ў гутарцы пра мастацкую аздобу кружэлкі незнарок пайшоў такі суровы экстрым, што hard’n’heavy адпачывае. Ну проста superHitler kaput!

Дык вось вам і lucky-seven. Хоць «шчасьлівая сямёрка» не зусім хрысьціянскі сымболь, але калі сэрыя «Беларускі хрысьціянскі гіт» насамрэч колькасна абагнала музычныя сэрыі аудыёэнцыкляпэдыяў рок-стылістыкі (5 шт., дзе 1 аж у чатырох CD – якраз «Hard Life – Heavy Music»), канцэптуальных супольных праектаў (5), маштабных трыб’ют-альбомаў (4), папулярных складанак «Вольныя танцы» (3), дык як не прыгадаць той сымболь на сёмым выпуску выданьня, які атрымаў падзагаловак «Люблю Беларусь»? Паводле зьместу сэрыя становіцца ўсё мацней, канцэптуальней, а вось паводле аздобы… Мы ўжо выказваліся пра гэта раней у папяровай прэсе, але зірніце на адзін са здымкаў (там, дзе ўся сэрыя), каб адчуць, што да пятага выпуску гэта была сэрыя, а потым… Напрошваецца жарт: калі кампанія «Будзьма» падкінула бабло, дык з сэрыі сышло дабро. Дыскі засталіся – сэрыя зьнікла. Праўда, які ж шоўбіз без бабла?! Дый зграбнасьць модных дыґіпакаў лашчыць цяпер ґуст калекцыянэра. Але нават шосты дыск сэрыі так непадобны на сёмы, што пра стройныя першыя пяць ужо й не прыгадаеш? Зірнем у выходныя зьвесткі і… фсё панятна: «Дызайн Анатоля Лазара на замову кампаніі 'Будзьма'». О, дык гэта ж пэрсанаж несьмяротнай кнігі «Rock on-line»! Цытуем першакрыніцу на стар. 12: «…пачалося нестрыманае цкаваньне дзеячоў нацыянальнай культуры Беларусі, арґанізаванае шэфам «Тузіна гітоў» Анатолем Лазарам (ён жа Вецер Мэханічны, ён жа ВМ, але ня Вітаўт Мартыненка)». Магу толькі здагадвацца, дзеля чаго ўладальнік ініцыялаў АЛ выштукоўваў сабе нік ВМ, але такі дызайнэр дапаможа сэрыі хрысьціянскіх дыскаў, бадай, як штурмбанфюрэр ↯↯ Штырліц – вэрмахту. Праўда, на музыку яны пакуль лапу не наклалі.



Любая складанка (нават хрысьціянскіх сьпеваў) найперш прываблівае наяўнасьцю зорак. Бо і тут сьпевы праслаўленьня, але зоркі ґарантуюць якасьць, эмацыйную акцэптацыю. Ну каго не прывабяць імёны й таленты такіх артыстаў, як Вальжына Цярэшчанка (дуэт са Зьмітром Вінаградавым «Беларусь»), Зьміцер Вайцюшкевіч («Беларуская песьня» на вершы У. Караткевіча), згаданы Ян Жанчак («Сьцежка» на вершы Л. Ґеніюш), Алеся Ўнукоўская («Ты адзіны»), Андрэй Мельнікаў («Дзе мой народ?»), Тацяна Беланогая («Зямля»)? Трое апошніх стварылі хрысьціянскія песьні праслаўленьня на ўласныя вершы (у дадзеным выпадку патрыятычнай тэматыкі):

Зямля не для каханьня…
Памалюся за цябе – хай прысьніцца сон, у якім сонца,
Малюся за цябе – хай прысьніцца сон, у якім вецер
калыша высокія травы.
Памаліся за мяне – у вачах маіх сьпісаныя сьцены,
Маліся за мяне – у руках маіх жалезныя вены.
Маліся за мяне – я каменьне на дарозе.
Хай малітвы паляцяць і на небе будуць разам.

Што казаць пра мэтал, калі ў далікатнай Тані Беланогай «жалезныя вены». А прыхільнікі хрысьціянскай рок-музыкі (накшталт мяне) з захапленьнем паслухаюць тут незабыўны мэтал-гурт «Tesaŭrus» («У палоне ілюзіяў» на вершы, прабачце, мае, так ненавісныя Толіку Лазару, які ветліва казаў аўтару на «Тузіне»: «Куда вы шчэміцесь?»). Яму падтаквала мэтал-крытык Анастасія Самотыя, напісаўшы рэцуху на «Rock on-line» пад красамоўнай назвай – «Мартыненка аканчацельна сашол с ума». Ціпа, нізя так любіць Беларусь. Ну ды Бог ім па-мэталу! Яны ведаюць, як можна, і робяць гэта – гл. выгляд сэрыі.



Варта дадаць, што складанка «Люблю Беларусь: Беларускі хрысьціянскі гіт’7» да наяўнасьці сапраўдных зорак прапануе й эфэкт уваскрэшаньня прызабытых, бо сярод «невядомых» выканаўцаў мне асабіста кідаецца на вока Віктар Козел з песьняй «Чакае Цябе Беларусь». Гэта ж былы вакаліст залатога складу прыгаданага гурта «Tesaŭrus», таму адразу слухаем, каб лішні раз адчуць, што ён кідаецца й на слых, як на вока.

Не ўпершыню сустракаем на дысках хрысьціянскай сэрыі БХД і такія імёны ды назвы, як ансамблі «Подых духа» («Мая краіна» – муз. і сл. В. Гаўруты), «Небасхіл» («Маёй Радзіме» ўласнага аўтарства), Інэса Леаданская («Мой родны кут» на словы М. Шыкуць). Знакамітага рэпера Vinsenta я, прызнацца, напаткаў у праґраме кружэлкі нечакана, хоць і вядомая песьня «Бог, радзіма, воля» з альбому «Пачатак» апынулася бездакорна ў тэму.

У жанры рэп-творчасьці асабіста для мяне стаў на гэтым дыску яшчэ большым адкрыцьцём дзіцячы калектыў царквы «Ян Прадвесьнік», прадстаўлены тут сацыяльнай рытмічнай чытанкай «Мы разам»:

Вы кажаце нам, што мы яшчэ дзеці,
Хай так, але як нам бяз справы сядзець
Мы пойдзем туды, куды вы павядзеце,
І зможам дакладна усё зразумець.
Мы ўсё разумеем, мы ўсё заўважаем,
І тое, як моладзь наш край пакідае,
Шукаючы шчасьця ды лепшае долі,
Багацьця і славы ды подыху волі.



Ажно дзьве песьні прапанавала ў альбом Юля Фралова («Малітва за Беларусь» і «Бог ёсьць любоў»). Для яе гэта добры старт – паказаць мэлядыйны талент свайго голасу праз выданьне склаланкі прамысловай сэрыі; тым больш, калі ён ня надта прайграе ў параўнаньні з гучаньнем побач леґендарнага ню-мэталера Віктара Козела (як бы мог і сёньня гучаць «Tesaŭrus»!), а мо і ўдала кантрастуе з траґічным мінорам А. Мельнікава. Хоць 13-ы нумар тут атрымала акурат ейная аўтарская песьня (словы і музыка). Але нам не да прымхаў:

Адкрый сваё сэрца – Бог цябе любіць,
Ён цябе збавіць і не пакіне…
Ён не падмане, ён міласэрны,
Ён цябе чуе – даверся яму.
Дай сваю руку – пойдзем ўсе разам,
Станем пад крыжам Пана і Збаўцы.

А больш вядомы гурт «Laudans» таксама прапануе два цалкам новыя творы («Малюся за цябе, Беларусь» і «Зорка Бэтлеемска»), хоць ужо мае прамыслова выдадзены свой паўнафарматны хрысьціянскі канцэпт «Завысока-заблізка» (2014). Пра яго нямала пішуць, таму тут толькі згадаем, што паводле жанру калектыў бліжэй, бадай, да фолькавых традыцыяў, хоць выконвае і аўтарскія творы С. Бараўнёва, і сучасных незафіксаваных летапісцамі аўтараў.

Асобна варта ўхваліць вяртаньне сэрыі да колісь удала распрацаванай структуры. Відаць, выдаўцы не праіґнаравалі заўвагі крытыкаў на гэты конт. Усе дыскі сэрыі маюць унікальную разнастайную праґраму, але заўжды пачынаюцца славутым гімнам «Магутны Божа» М. Равенскага і Н. Арсеньневай, а завяршаюцца малітвай «Ойча наш», якой у шостым выпуску чамусьці не апынулася. Цяпер усё зноў у закладзеным парадку, хоць унікальнасьць гэта не зьбянтэжыла. Бо заўжды гэтыя абавязковыя творы гучаць ад розных выканаўцаў вельмі па-рознаму, кожны раз пашыраючы спэктр эмацыйнага асэнсаваньня іх вернікамі: тут «Магутны Божа» тонка сьпявае Хор Менскага Сьвята-Петрапаўлаўскага сабору, а малітву «Ойча наш» насамрэч ператварыў у кананічны сьпеў Хор сьвятароў Гарадзенскай епархіі. Так што любіце радзіму сваю – Беларусь і маліцеся за яе, бо, як сказаў вялікі Караткевіч, «на Беларусі Бог жыве».

Вітаўт МАРТЫНЕНКА,
музычны крытык.
Фота «Krynica.Info».