Чырвонаберажскі палац

Зачыненая рачная пераправа ў вёсцы Парычы, аб’езд даўжынёю ў 90 км, сьпякотны сонечны дзень і лівень з градам і маланкамі ўвечары, і ва ўзнагароду – найпрыгажэйшы сядзібна-паркавы ансамбаль у стылі мадэрн, з рысамі нэаготыкі й нэарэнесансу — менавіта такім застанецца ў маіх успамінах падарожжа да сядзібы ў вёску Чырвоны Бераг, што знаходзіцца ў Гомельскае вобласьці.

У першай палове 19 стагодзьдзя сядзіба ў в. Чырвоны Бераг была ўласнасьцю роду Багародзкіх, у якіх яе выкупіў у 1891 г. ґенэрал-інжынэр М. Гатоўскі. Як пасаг сядзіба дасталася яго дачцэ Марыі, якая была замужам за В. Козел-Паклеўскім (меў велізарныя ўладаньні на Ўрале), сынам знатнага прадпрымальніка і грамадзкага дзеяча Альфонса Козел-Паклеўскага. На замову ўладальнікаў маёнтка, архітэктар Аўген Шрэтэр у 1890—1893 г. узводзіць тут палац у модным стылі мадэрн. Масіўнасьць будынка падкрэсьлівае буйны руст і камэнна-блёчная муроўка, а яго плястычнасьць — ломаны «французскі» дах. Пры дэкараваньні яго архітэктар ужывае акрамя гатычных элемэнтаў запазычаньні з эпохі Рэнэсансу.

У час будаўніцтва палаца парка будаўніком Ф. Шанёрам быў высаджаны новы парк у англійскім пэйзажным стылі, за ім — пладовы сад і фазанавая фэрма. У парку былі адкрытыя газоны, саджалкі. Гатычную стылявую аўру сядзібнаму комплексу стварала ўязная брама, магутны гаспадарчы комплекс з броварам, стайнямі. У стылі французскага рэнэсансу вырашаны і двухпавярховы флігель сядзібы, што захаваўся да сёньняшніх дзён.

Пасьля рэвалюцыі 1917 г. палац разрабавалі, пазьней тут зрабілі дзіцячы дом, што зьберагло яго ад канчатковага разбурэньня сялянска-пралетарскімі масамі. Па сканчэньню Другой сусьветнай вайны тут арганізавалі сельска-гаспадарчую вучэльню.

Будынак палаца пад час маёй вандроўкі ў Чырвоны бераг быў зачынены на рэстаўрацыю, што распачалася ў 2008 годзе. Але ні дрэннае надвор'е, ні будаўнікі, ні абмежаваны час не пазбавілі гэты куток прыгажосьці і маляўнічасьці, уразіла і парадавала яна мяне ў вышэйшай ступені!