Сядзібна-паркавы ансамбль Пуслоўскага

У крэсах Слоніма, майго роднага горада, недалёка ад Альбярцінскага возера, над зарпруджанай ракой Ісай размешчаны цікавы помнік класіцызму – сядзібна-паркавы ансамбль В. Пуслоўскага. Узнік ён ў першай палове XIX-га стагоддзя як рэзідэнцыя В. Пуслоўскага – уладальніка мясцовай прамысловасці па выворчасці дываноў, сукна і паперы.
Ансамбль мае характэрны для эпохі станаўлення капіталізму прамыслова-гаспадарчы напрамак: у адзіным комплексе аб’яднаны дом уладальніка, службовыя пабудовы, фабрыка, стайня, млын (не захаваўся). Ён абмежаваны паркам пейзажнага тыпу, які яна берагах возера пераходзіць у шырокі лесапарк. Перад сядзібным домам зроблены круглы зялёны партэр з сажалкай.
Сядзібны дом – цагляны, двухпавярховы, прамавугольны ў плане будынак асіметрычнай, аб’емна-прасторавай кампазіцыі. Галоўны ўваход аформлены скульптурамі ляжачых ільвоў – дэкаратыўны элемент архітэктуры класіцызму першай паловы XIX-га стагоддзя. Былі таксама выкарыстаны элементы стылю “мадэрн”. У мінулым інтэр’ер будынка ўпрыгожвала галерэя партрэтаў польскіх каралёў першай паловы XVIII стагоддзя, але яны былі вывезены пад час вайны ў 1918 годзе пры адступленні нямецкіх войск. Далейшая рэканструкцыя будынка пад музычную школу значна відазмяніла былую калідорную планіроўку.
З гаспадарчых пабудоў па сённяшні дзень захавалася стайня, службовы флігель. Галоўны ўезд у сядзібу аформлены брамай.
У ансамбль таксама ўваходзілі мураваны вадзяны млын з характэрным барочным ламаным дахам (цяпер на гэтым месцы знаходзіцца электрацэх кардонна-папяровага завода “Беларусь”) і драўляная пральня пад назваю “Венецыя” (не захавалася).