Спадчына. Exhumator і бесшабашныя 90-я

Апублікавана 29 студзеня 2015, 22:10 у Інтэрв'ю

“Хто ня памятае мінулага, асуджаны зноў перажыць яго. Безьліч разоў”, – слушна заўважыў у свой час Уладзімер Караткевіч. Менавіта таму мы вырашылі пакрысе распавядаць табе, цікаўны чытач, пра тое, што адбывалася зь беларускім металам раней. Пра былых герояў і зорак, іх прыгоды, а таксама пра тое, чым жывуць гэтыя людзі сёньня. З гэтай нагоды распачынаем нашу новую рубрыку “Спадчына”.



Наша першая ластаўка – гурт, які лічаць ветэранам беларускай традыцыі death-metal – “Exhumator”. Нарадзіўся ён у 1989 годзе ў Менску намаганьнямі двух чалавек – Ігара Сільнічэнкі і Антона Архіпава.

Мы сустрэліся з Ігарам і крыху пагаманілі пра мінулыя часы, вясёлыя і ня вельмі гісторыі ды сучаснасьць. Вось што атрымалася…

З чаго ўсё пачыналася? Як вы прыйшлі да металу і да ідэі заснаваць гурт?

Усё здарылася само сабой: частка гурта разам вучылася, хтосьці тусіў разам, рабіў нейкія праекты. Так і пазнаёміліся. Зразумела, слухалі падобную музыку – death-, thrash-напрамак, і ня толькі. Напрыклад, нашаму бубначу таксама падабаўся jazz, fusion.

У той час палітычная сітуацыя была вельмі нестабільная – мінаў перыяд жыцьця вялікай краіны, і пачыналася нешта абсалютна новае. Сьвядомасьць людзей таксама трансфармавалася. І мы вырашылі, што сваёй музыкай будзем ускрываць розныя цікавыя рэчы ў грамадстве і потым аналізаваць іх, дасьледваць, як тое адбываецца пры эксгумацыі. Таму і абралі назву “Exhumator”, якая універсальна гучала і па-руску, і па-ангельску. Да таго ж, паколькі мы гралі цяжкую музыку, назва адпавядала.

Аднойчы, калі нашыя фанаты вярталіся пасьля канцэрту ў “трансфармаваным” стане, яны разграмілі некалькі тралейбусаў.

А якой была музычная тусоўка ў 90-я?

Такой жа, як і цяпер. Бадай што тады яна была больш “неабчасанай” – у моладзі не было столькі абавязкаў, як цяпер. Людзі былі бесшабашныя, на ўсіх канцэртах штосьці адбывалася. Напрыклад, аднойчы, калі нашыя фанаты вярталіся пасьля канцэрту ў “трансфармаваным” стане, яны разграмілі некалькі тралейбусаў. Але тады праблему вырашылі палюбоўна, сёньня такое б наўрад ці пракаціла. Увогуле фанаты былі вельмі актыўныя, іншы раз мы зь імі зьбіраліся, глядзелі музычнае відэа, што таксама было ў навінку.

Раней у людзей ня так моцна пераважалі матэрыяльныя каштоўнасьці. Яны прагнулі новай музыкі, інфармацыі. А яшчэ быў вельмі цікавы перыяд, дзесьці 95-98 годы, калі на радыё і тэлебачаньні вельмі актыўна працавалі музычныя рэдакцыі: у кожнага канала была свая металічная перадача.

Асобная падзея ў вашай творчасьці – выступ на адной сцэне з Cannibal Corpse. Як гэта апынулася магчымым?

Я непасрэдна працаваў над праектам выступу Cannibal Corpse, таму, як кажуць, сам бог наказаў. Вельмі хацелася паўдзельнічаць, нягледзячы на цяжкі перыяд для нашага гурта. Знаёмства з Cannibal Corpse было вельмі прыемным. Гэта быў іх першы канцэрт у нас і, верагодна, самы незвычайны, таму што пляцоўкай для выступу стаў цырк. Потым яны ў адным з інтэрв’ю казалі, што запомняць гэта на ўсё жыцьцё.

Творчыя людзі спачатку робяць, дзейнічаюць згодна з унутраным імпэтам, а потым думаюць.

Гісторыя гурта поўніцца цяжкасьцямі і супярэчнасьцямі – сьмерць вакаліста (Вадзім Акімаў), зьмены складу… Больш за тое, у пэўны момант існавала два “эксгуматары” – беларускі гурт і бельгійская версія. Чаму аднойчы дзейнасьць гурта зьехала на нішто? Як вы гэта асэнсоўваеце сёньня?

Творчыя людзі спачатку робяць, дзейнічаюць згодна з унутраным імпэтам, а потым думаюць. Рознае здараецца, і ніхто не застрахаваны ад няшчасьцяў. Магчыма, калі б складаных сітуацый у нас было менш, засталося б больш часу для чыстай творчасьці. З другога боку, цяжка было канцэнтравацца на чымсьці адным. Напрыклад, у нашага бубнача было шмат паралельных праектаў. Ён, дарэчы, прыязджаў зь Бельгіі некалькі месяцаў таму, паказваў мне свае творчыя ідэі, вельмі цікава… Калі мы пазнаёміліся, я ні разу не пашкадаваў, што гэты чалавек увайшоў у маё жыцьцё. А адносіны падтрымліваем з усімі, сустракаемся часам.

З вышыні пражытых гадоў магу сказаць, што было шмат фактараў – творчых, вонкавых, асабістых, якія прывялі да сканчэньня дзейнасьці гурта. У пэўны момант усе навальнічныя хмары сышліся над намі, і стала цяжка працягваць сумесную дзейнасьць.

Пасьля рэюніена яшчэ аднаго культавага беларускага гурта – Gods Tower ня ўзьнікла спакусы зрабіць тое ж самае? Тым больш, што фанаты дагэтуль спадзяюцца…

Ёсьць такія размовы, але, на мой погляд, гэта наўрад ці магчыма. Ну, аб’яднаемся мы, і што далей? Прапановы часта паступаюць, аднак нам гэта не патрэбна. Мабыць, для нашай творчасьці гэта і добра, таму што аніякай лажы мы больш ня зробім. Мне, канешне, не падабаецца, што няма ніводнага слушнага запісу. Не выключана, што калі-небудзь зробім яго ў добрай якасьці для фанатаў. Калектыў гэтую ідэю не адмятае і гатовы пачаць працэс, калі тое спатрэбіцца.

Чым жывуць удзельнікі “Эксгуматара” сёньня? Ці зьвязана вашае жыцьцё з музыкай, з творчасьцю?

Так, зьвязана амаль ва ўсіх. Я штосьці запісваю, але пакуль нікому не паказваю. Хтосьці працуе ў клубе, рэстаране, намагаецца зарабіць грошаў творчасьцю. Усе знаходзяцца ў музычным тонусе і ў любы момант маглі б аб’яднаць свае намаганьні. Аднак ці трэба гэта…

Калі людзі прыходзяць на канцэрты, здаецца, што ў іх кампутарная праграма запушчана: набыць квіток, зайсьці, патрэсьці хаерам, гэтак жа вярнуцца ў гардэроб, магчыма, выпіўшы келіх піва. У людзей іншыя турботы, таму прыходзяць на канцэрт на некалькі гадзін і хутка пераключаюцца на астатнія справы.

Ці сочыце вы за сучаснай беларускай метал-сцэнай? Можаце неяк параўнаць з тым, што было ў 90-я?

Перыядычна хаджу на канцэрты. Вельмі доўга ніхто не падабаўся, старыя гурты тапталіся на адным месцы. Цягам часу зьяўляюцца цікавыя калектывы. Але ня хочацца называць імёнаў, каб нікога не забыць і не пакрыўдзіць.

Вельмі добра, што ў музыкаў зьявілася магчымасьць карыстацца прыстойнай апаратурай і здабываць якаснае гучаньне. Аднак публіка сёньня разбэсьцілася. Калі людзі прыходзяць на канцэрты, здаецца, што ў іх кампутарная праграма запушчана: набыць квіток, зайсьці, патрэсьці хаерам, гэтак жа вярнуцца ў гардэроб, магчыма, выпіўшы келіх піва. У людзей іншыя турботы, таму прыходзяць на канцэрт на некалькі гадзін і хутка пераключаюцца на астатнія справы. А ўвогуле нармалёва, мне падабаецца.

На мой погляд, для разьвіцьця беларускай сцэны няма аніякіх перашкод. Бар’еры ў галовах саміх музыкаў: яны павінны разьвівацца.

Тэкст: Паліна Трохаўцава