Коловрат / Арья Варта / Камаедзіца - "Триединство" (сумесны альбом 2012)

Апублікавана 11 сьнежня 2012, 01:03 у Рэцэнзіі

Коловрат / Арья Варта / Камаедзіца
«Триединство» (сумесны альбом 2012)
16 дарожак / 73 хвіліны
Коловрат СН Рекордс

Эпіграф

«Хочешь вызывать жалость или злость ― громче ной о бедах;
хочешь лучшую власть ― стань лучшей властью;
не можешь стать ― помоги тем, кто может;
не хочешь помогать ―
работай на своём огороде так, как скажут, и не жужжи.»

Егор Чурилов (cytadel.org)

* * *

«В основании изначального римского мира стоял человеческий тип, определенный неким набором характерных задатков. В первую очередь следует выделить: самообладание, блистательную отвагу, немногословность, обдуманность, последовательность и четкость в действиях, хладнокровное чувство превосходства, чуждое всякого персонализма и тщеславия. Римский стиль — это virtus (добродетель, доблесть) не как морализм, но как мужество и храбрость, как fortitude (стойкость) и constantia (постоянство), то есть душевная сила, sapientia (знание, мудрость) как осмысленность и осознанность, disciplina (дисциплина) как любовь к собственному закону и форме, fides (верность) в особом римском понимании преданности и верности, dignitas (достоинство) [...]. Этому стилю свойственны твердость в поступках и отсутствие красивых жестов; реализм, не в смысле материализма, но как любовь к существенному; идеал ясности [...]; внутренняя уравновешенность и недоверие к экстатическим состояниям и смутному мистицизму; чувство меры; способность объединяться, не смешиваясь, как свободныелюди ради достижения высшей цели или во имя идеи.»

Юлиус Эвола, «Люди и руины»

* * *

Адразу мушу падкрэсліць, што гэтае выданне прызначана для забеспячэння ідэалагічных патрэбаў закрытага кола слухачоў, якое стэрэатыпова можна назваць як «усходнеславянскі правы рух». Карацей кажучы, сектанцкая музыка. Такая музыка, якую няёмка даваць слухаць бацькам або дзецям, аднакласнікам, аднакурснікам або калегам на працы. Я звяртаю на гэтае выданне ўвагу збольшага толькі праз тое, што ў ім паўдзельнічаў скандальны менскі гурт Камаедзіца (kamaedzitca.com), прадставіўшы беларусаў на міждзяржаўнай арэне.

Звычайна я ацэньваю музыку з пункту гледжання культуры ў цэлым, але тут паспрабую паглядзець на матэрыял на тле ўяўленняў аб тым, якой мусіла б быць менавіта якасная «правая» музыка.

Якой бы яна мусіла быць?

Глыбінны прынцып правага светагляду: «я нясу адказнасць перад светам; я вінен свету».
Аснова лявацкага светагляду: «я не нясу адказнасці перад светам; свет вінен мне».
Правы ўважліва і старанна вывучае істу свету і кіруецца ёй у сваіх дзеяннях, імкнецца атрымаць далёкатэрміновыя і доўгаграючыя вынікі.
Левы жадае пафарбаваць і апрануць свет паводле свайго мімалётнага капрызу і не клапоціцца пра аддаленыя вынікі сваіх дзеянняў, калі тут і цяпер яму прыемна.
Правы скажа: «Калі трэба дасягнуць мэты, я адшукаю дзейсныя спосабы, хоць яны не заўжды выглядаюць прыгожа ў чыіхсьці вачах».
Лявак скажа: «Няважна, што мэта не дасягнута; затое я кіраваўся чыстымі намерамі, і вы толькі паглядзіце, якімі гуманнымі і добразычлівымі спосабамі я дзейнічаў ― гэта галоўнае».

Зыходзячы з гэтага, а таксама з прыведзенага вышэй выказвання пры рымскі вобраз, правая музыка мусіць увасабляць сабою наступныя рэчы:
павагу да высокага і вечнага, і ў т.л. да ланцуга пакаленняў, які даў жыццё самому аўтару,
шанаванне свайго, роднага (кшталт самапавагі),
яснасць, цоткасць, дысцыпліну, упарадкаванасць,
адкрытасць, шчырасць, натуральнасць,
стараннасць, фундаментальнасць у выкананні свайго паклікання і абавязку,
гатовасць упарта ісці да мэтаў,
святло, радасць жыцця, надзею на лепшае,
завершанасць.

Як гэта можа быць увасоблена ў музыцы?

Сумленны адбор музычнага матэрыялу: выкарыстанне па мажлівасці самых прыгожых і запамінальных мелодый. Складнасць: стараннае і пільнае дастасаванне кампазіцыйных кавалкаў, каб яны гучалі цэласна. Арыгінальнасць: пазбяганне шаблоннасці і цытатаў; пільнаванне менавіта свайго стылю замест імкнення ўпіхнуць рознастылёвых кавалкаў, каб «спадабацца ўсім» (бо гэта проста будзе значыць, што вашага стылю не існуе як такога, і нармальны, незаангажаваны ў тусоўку ці ідэалогію чалавек ня ўспрыме вас сур'ёзна). Ужыванне музычных прыёмаў/рысаў, характэрных для спрадвечнай, традыцыйнай музыкі роднага краю ― пэўныя лады, рытмічныя малюнкі, тэмпы, заканамернасці пабудовы мелодый і г.д. Цвёрдасць, негістэрычнасць, няторганасць. Спеў чыстым, адкрытым голасам, наяўнасць менавіта паўнавартаснай мелодыі ў ім, у процівагу крыку ці рычанню «прыкладна ў тон», ці бязнотнаму мармытанню ― такое ўражанне, што сёння гэты пункт праблемны для большасці, але ж толькі гэткі вакал можа быць прызнаны як «нармальны» немаргіналамі і, па-мойму, яны маюць рацыю: хто пачуў песню, мусіць мець магчымасць яе саспяваць. Натуральнасць, адсутнасць тэатральшчыны ў манеры спеву ― то бок, Manowar не падыходзіць. Тэксты ― сапраўдныя вершы з рытмам і рыфмай; партыя голасу раскладзена цікава і запамінальна, а не пакінута ў выглядзе неўпарадкаванай плыні свядомасці.

Змест тэкстаў

Канкрэтны змест тэкстаў ― больш прыватная рэч і выбудоўвацца павінна ў залежнасці ад філасофскіх і палітычных ідэй канкрэтнага гурта, але можна вылучыць колькі агульных крытэраў:
1) тэксты ўвасабляюць той жа рымскі/арыйскі спосаб паводзін; у іх ня месца злосці, помслівасці, песімізму, нездаволенасці, скаргам, паразніцтву, роспачы і да т.п.;
2) тэксты нясуць тыя вобразы і ідэі, якія аўтар марыць ператварыць у рэальнасць, увасобіць; але не пералік таго, што аўтар хацеў бы знішчыць; іншымі словамі, трэба казаць, за што ты, а ня супраць чаго ты;
3) ідэі і вобразы мусяць падавацца жывым, эпічна-міфічным, мастацкім спосабам, а ня голымі лозунгамі; бо спяваць афіцыйна-абстрактныя рэчы накшталт «Мы за культуру, карані і традыцыі!… Супраць педафілаў і бальшавізму!» ― амаль тое самае, што спяваць «ФНЧ на высокіх частотах забяспечвае затуханне сігналаў і запозненне іх па фазе адносна ўваходных сігналаў!»
Усё ж калі казаць пра ідэі, то, бадай, найбольш правая палітычная ідэя ― імперыя/манархія, а найбольш правы светагляд ― традыцыяналізм/кансерватызм.

Гуртоў і твораў, якія б усяму гэтаму адпавядалі, я ня ведаю. З таго, што стаіць недзе там паблізу ў плане гукавай рэалізацыі ― але ня зместу тэкстаў, ― прыгадваюцца найперш альбомы Metallica «Master of Puppets» ды «...And Justice for All». Проста гэта геніяльная музыка, якая дэманструе сапраўды вялікія здольнасці таго народа, да якога належаць кампазітары. З таго, што стаіць крыху далей у плане музычна-спеўнай рэалізацыі, але бліжэй па змесце тэкстаў ― альбомы Bathory «Hammerheart» або Skyforger «Pērkoņkalve».

Ідэйна ж правая сцэна зацыклена на выратаванні белай расы, на амаль што матэрыялістычным «if it’s white, it is right!», але гэтак яна ставіць воз наперадзе каня. Бо трэба разумець, як наогул утварыліся расы. Схіляюся да таго, што гэта адбылося пад уздзеяннем двух чыннікаў: а) эвалюцыйнае разыходжанне з-за розных прыродных умоў; б) наяўнасць вялікай ідэі, мэты, шлях да якой абумовіў «селекцыю» людзей з пэўнымі задаткамі і адпаведным наборам генаў. Таму калі супольная вялікая мэта адсутнічае, то проста ратаваць белых ― даволі бессэнсоўны занятак. Раса ― гэта найперш стыль паводзін, тып душы, вобраз, ідэя, а ўжо потым форма і колер.
Адначасова я ўпэўнены, што на пытанні датычна пажаданага «правільнага» палітычнага ўладкавання, дзяржаўнага кіравання ― напрыклад, пабудовы ўлады, выбарчай сістэмы, сацыяльнай палітыкі, унутраных спраў, эканамічнай палітыкі ― 90% чальцоў сённяшняга правага/NS-руху ня змогуць даць уцямных адказаў.

Звернемся нарэшце да прапанаванага нашай увазе спліта.
Ён утрымлівае па 5 кампазіцый ад кожнага гурта і адну сумесную песню.

Коловрат

Першым ідзе матэрыял культавага маскоўскага гурта Коловрат. Я, аднак, чую яго практычна ўпершыню. І здзіўлены, па-першае, даросласцю і талентам кампазітараў, па-другое, якасцю ігры і запісу. Стыль песень знаходзіцца на перакрыжаванні Iron Maiden (або Арыі?) і Slayer; часам уключаецца бластбіт с блэкава-грайндавымі рыфамі. Пераважае першае ― дух старарэжымнага hard’n’heavy. То бок, стылёва гэта на першы пагляд постмадэрнісцкі вінегрэт, але ўжо на другі раз ён пачынае слухацца цэласна і амаль што «фірмова».

Вялікім плюсам з'яўляецца тое, што вакаліст шмат пяе чыстым голасам, пяе менавіта мелодыю. Нават там, дзе ён крычыць і дзе слэерападобныя куплетныя рыфы не прадугледжваюць нейкай прыгожай партыі голасу, ён усё адно намагаецца крычаць нейкія сістэматызаваныя ноты. Усе пяць песень запамінаюцца і круцяцца ў галаве, менавіта за кошт мелодый і цікавай раскладкі голасу. Вакаліст пяе выразна, харызматычна, але, на шчасце, ня надта тэатральна.

Тэксты Коловрат набліжаюцца да вершаў: яны рыфмаваныя і маюць нейкі намёк на памеры. Але вось што ў іх дрэнна. 1) Занадта шмат змрочнасці і нават безвыходнасці. 2) Заклікі да рэвалюцыйнага разбурэння дзяржаў, знішчэння «хлуслівай Сістэмы», «паразітаў ва ўладзе», заахвочванне маргінальнасці, адасаблення ад грамадства ― а ўсё гэта больш пасуе вечна незадаволеным сацыялістам-марксістам. Мы павінны разумець, што ўлада ― гэта працяг нашага грамадства і нашу ўладу мы заслужылі. Гл. першы эпіграф да рэцэнзіі. 3) Амаль паўсюль публіцыстычна-лозунгавы стыль мовы ― гэта не мастацтва, а агітка, якая, аднак, як ужо адзначана вышэй, ня надта імкнецца паставіць перад аўдыторыяй стваральныя задачы.

Пры гэтым, аднак, у тэкстах на дзіва мала субкультуршчыны. Часам можна падумаць, што перад намі ня правыя «экстрэмісты», а звычайныя металісты мяжы 80-90-х, што пяюць пра нейкія грамадскія праблемы. Тут нават няма лозунгаў пра белую расу, а палітыка па сутнасці скончылася на першай песні з агучанай у ёй новаправай ідэяй «Еўропы Айчынаў».

Такім чынам, арыентуючыся на мае крытэры правай музыкі, пастаўлю 4 з 5. Ну, а як мэйнстрымнаму гурту можна было б уляпіць ім і пятак ― за хітовасць. Найлепшыя тэмы ― «Абсурдистан», «Зубы дракона».

Арья Варта

Далей ідзе ўкраінская Арья Варта. Я анічога ня ведаю пра гэты гурт, і дазвольце мне нічога пра яго не шукаць. Першыя тры песні ― украінскамоўныя ― вытрыманы ў стылі быдла-хардкор (гэта не абраза) з дадаткамі death metal. Астатнія дзве ― рускамоўныя ― больш лёгкі і вясёлы панк. Гітара грае ў іхнай музыцы калі не асноўную ролю, дык знаходзіцца нароўні з голасам. Тут зроблены большы, чым у Коловрат, акцэнт на цікавасць рыфаў, а кампазіцыі гэтаксама старанна і складна злеплены, хаця яны і прасцейшыя. Сам гук гітары больш сучасны; мокры, лямпавы, асацыюецца з некаторымі грайндавымі гуртамі.

Ёсць праблема з голасам. Па-першае, ён утоплены ў міксе ― такое адчуванне, што наўмысна. Па-другое, спявак свядома ўзнаўляе стэрэатыповы вакал RAC ― брудны скажоны «брутальны» голас накшталт голасу персанажа Пумбы з мультфільма «Lion King». У выніку гэта нельга назваць паўнавартасным спевам, хаця ў вакаліста часта і ёсць мелодыя, якую ён намагаецца спяваць. Усё ж песні даволі музычныя і запамінаюцца ― асабліва «Край батьків» ды «Белая страна». З музычна-эстэтычных меркаванняў іх нават цягне пераслухоўваць.

І ёсць праблема са зместам. Па першай песні можна на хвілінку падумаць, што тут будуць проста светлыя патрыятычныя тэксты ― асабліва калі не глядзець на назвы астатніх песень. Аднак потым пачынаецца нараканне на жыдоў, на сіянізм, заклікі да забойства, усхваленне маргінальна-бандыцкага ладу жыцця. Украінцы таксама не разумеюць яшчэ, што ва ўсіх нашых праблемах мы мусім вінаваціць найперш саміх сябе ― і паасобку, і як народ у цэлым. Вы атрымліваеце «окупацію жидів» таму, што святое месца пустым не бывае. Замест таго каб імкнуцца ў культурную, ідэалагічную, кіраўнічую, эканамічную эліту сваіх краін, славянскія ваяры займаюцца разборкамі на вуліцах, адсідкамі па розных артыкулах і іншай неэфектыўнай дзейнасцю ў межах маргінальнай замкнёнай субкультуры; у гэты час эліта камплектуецца людзьмі, ня надта зацікаўленымі ў здароўі, шчасці і развіцці падначаленага народа.

Стаўлю Арья Варте трайбан (3/5).

Камаедзіца

Я перыядычна атрымліваю сведчанні таго, што мы, карэнны народ Рэспублікі Беларусь, выразна адрозніваемся ад усіх суседзяў-славянаў паводле нашага стылю паводзін, нацыянальнага характару. Узаемадзейнічаючы ў розных умовах з рускімі, украінцамі, палякамі, людзі адзначаюць, што беларусы ў цэлым выразна больш спакойныя, добразычлівыя, сціплыя, стрыманыя, законапаслухмяныя, працавітыя, дысцыплінаваныя. Гэта адзначаюць як самі беларусы, так і далёкія іншаземцы. Гэта адзін з бакоў нашай «памяркоўнасці».

Дык вось, гэта праявілася і на спліце «Трыадзінства».
Па-першае, у Камаедзіцы папросту самы ціхі, няжорсткі і нешматслоўны матэрыял: спачатку спакойны клавішна-блэкавы інструментал, потым адна песня металізаванага поп-панку, зноў клавішны амаль-што-інструментал, а затым зноў дзве клавішна-блэкавыя песні з лёгкімі і цяжкімі часткамі; перадапошняя песня нават з элементамі… рэпу. Рэчытатыў пад дэпрэсіўны блэкавы рыф ― вы такое чулі дзе-небудзь? (На вуха:) хлопцы, на гэтым трэндзе можна азалаціцца!… Насамрэч, не, ня варта рабіць такую постмадэрнавую мяшанку з гатовых шаблонаў.
Па-другое, той стылёвы ўзор, на які ў сваіх гітарных частках найчасцей арыентуецца Камаедзіца ― а менавіта, black metal ― гучыць больш стрымана і задуменна ў параўнанні з хэві Коловрат ды хардкорам Арья Варты.

Па-трэцяе, і галоўнае, у Камаедзіцы тут самыя чалавечныя тэксты. Амаль няма заклікаў да гвалту, няма ідэалогіі; найбольшы на альбоме адсотак светлых вобразаў. І хаця тую самую рэпа-блэкавую тэму «Час барацьбы» я б назваў самай песімістычнай і змрочнай на дыску ― у ёй папросту пералічана ўсё дрэннае, што акружае нас у жыцці ― пасля яе ідзе песня, якая ўсё кампенсуе. «Справядлівасць і любоў» ― бадай, галоўная кампазіцыя на ўсім альбоме. Яна дае тое, чаго зусім не было на працягу, прынамсі, першых дзесяці песень, ― дабрыню і спакой. Недарэмна як старажытнаегіпецкія, так і ведычныя святары лічылі, што цэнтр чалавечай істоты, праз які трымаецца сувязь з абсалютнай рэальнасцю, знаходзіцца ў цэнтры сэрца. Калі хто паслухае дыск, дык, мо, зразумее, пра што я.

Што тычыцца недахопаў, апроч вышэйзгаданай постмадэрновасці. Тэксты слаба рыфмаваныя, слаба рытмаваныя, раскладзены часам бессістэмна і, галоўнае, яны практычна анідзе не пяюцца. Яны крычацца або гаворацца. Гэта практычна ня песні, а нейкі эмбіент або загатоўкі песень. Гэта выглядае непрафесійна і негрунтоўна ў параўнанні з папярэднімі гуртамі. Асабліва калі ў апошняй, сумеснай песні вакалісты першых двух гуртоў выразна і ўпэўнена пяюць, дзе трэба, чыстымі галасамі, а Камаедзіца, само сабой, у сваім куплеце проста мармыча – хаця нават мелодыя прыдумана, бяры і спявай! Гэта ўсё трэба выпраўляць, трэба прызвычайвацца ўпэўнена спяваць чыстым голасам. А мелодыі для словаў і раскладку словаў можна прымусіць прыдумляць гітарыста; у яго атрымаецца. За вамі 9,5 млн беларускага насельніцтва, вы ў сваёй галіне дзейнасці мусіце прадстаўляць усіх нас як мага лепшым чынам. Няхай гэта будзе менш, але лепш. Наогул, любому музыку варта рабіць такую музыку, якую, паўтаруся, ня будзе сорамна або няёмка даць паслухаць бацькам, дзецям і ўсім астатнім людзям.

У выніку і тут стаўлю трайбан (3/5).

«Кровное родство»

Сумесная песня «Кровное родство» музычна выканана ў стылі матэрыялу Коловрат і, у прынцыпе, таксама запамінаецца. Яе тэкст нясе ідэйную канцэпцыю спліта.
Канцэпцыя, на жаль, мала выходзіць за межы афіцыёзнага славянскага трыадзінства, прасоўваемага менавіта Масквой і выгоднага менавіта Маскве ― і тое, выгоднага толькі ў кароткатэрміновай перспектыве. Я магу прывесці шэраг відавочных аргументаў на карысць таго, што гэтае афіцыйнае «кроўнае трыадзінства» супярэчлівае, нелагічнае і нават шкоднае, прычым для ўсіх, ― гэтак жа як і выкарыстанне назвы «Русь» і «рускія» для Рэспублікі Беларусь, Украіны, і нават для РФ. Але тут гэтай спрэчцы ня месца. Сябраваць? ― Так. Перамешвацца, уніфікавацца? ― Не. (Гл. другі эпіграф.) І я вельмі спадзяюся, што перакладчык, які займаўся буклетам да дыска, на першым развароце пераклаў словы «Белая Русь» як «White Russia» («Белая Расія»!) проста памылкова, па непісьменнасці…
Так ці інакш, дзякуй выдаўцам і гуртам за… «Справядлівасць і любоў».