Re1ikt: пазнавальны саўнд новага настрою

Апублікавана 23 лістапада 2015, 21:45 у Рэцэнзіі

«Re1ikt» – «Лекавыя травы», Мн.,2015, «Vigma».



Творчы шлях гурта «Re1ikt» для нашай краіны хоць і тыповы, але надзвычай паказальны. Яны пачыналі, як і ўсе, з сьпеваў на чужой мове (анґельскай, расейскай), але ўжо тады здолелі трапіць на слых адмыслоўцаў як пэрфэкцыяністы гукавых гармоніяў. Музычны рэдактар «Эўрарадыё» Вячка Корань нават назваў іх колісь сярод двух сапраўдных фірмачоў айчыннага гуказапісу, якія могуць дараўнацца да сусьветных крытэрыяў. Мне, па шчырасьці, падабаецца на нашым музычным рынку больш шырокі спэктр гуртоў, але не пагадзіцца з Вячкам не выпадала. Якая ж радасць была, калі ў 2011 годзе «Re1ikt» дасьпеў да паўнавартаснага беларускага канцэпту «Рэкі прабілі лёд», які меў надзвычай станоўчую прэсу і двойчы быў перавыдаваны рознымі лэйбламі («БМАgroup», «Vigma»).Потым быў паўнафарматны DVD «Крыгаход» на той жа фірме «Vigma», удзел у розных фольк- ды кінапраектах і вось нарэшце дайшло да другога беларускага паўнафарматніка (з агульных пяці). Пакуль іншыя «зоркі» наразаюць сьціплыя наклады кампутарных балванак, ня верачы ў сябе, «Re1ikt» прапанаваў чарговы пэрфэкт – альбом тыражаваны мэтадам паўнавартаснага заводзкага ліцьця на адным з лепшых у СНГ – Уральскім Электратэхнічным Заводзе. Адкуль такая ўпэўненасць у сабе? Як на мой погляд, новы рэліз на галаву вышэй за папярэдні. Пазнаёміўшыся з ім уінтэрнэце або ў тэлефоне, кожны сапраўдны мэляман будзе шукаць сапраўдны калекцыйны дыск. Гэтак зрабіў і я, і многія мае сябры, бо тут ёсць што паслухаць, ёсць пра што пагаварыць, паспрачацца.



Наконт спрэчак, дык першая пра назву: няма памылкі ў назве «Лекавыя травы», але «Лекавыя зёлкі» былі б больш калярытнымі, бо й назва гэтай песьні на лятыне гучыць «Herbas medicinales». Тым больш яны сьпяваюць у напоўненым эмоцыямі стартавым загалоўным гіту:

Сабірайма разам зёлкі ды карэньні –
Адмыкаем дзьверы цёмных сутарэньняў.

Потым слухач расплываецца ў атмасфэрычным цяжаляку «Люцэрна», дзе стылістыка тэксту («Станеш ты возерам самых далёкіх краёў») пераконвае ў дачыненьні сучасных адмыслоўцаў рыфмы да твору.

Што да заўваг, дык яшчэ дзіўна, што назвы пададзены ня толькі на беларускай мове, але й… то на анґельскай, то на лятыні, а то й па-беларуску лятынкай. Няўжо нельга было зрабіць пэўны выбар, як, скажам, надпісы ў мэтро (вось там працавалі сапраўдныя пэрфэкцыяністы).

Ну а спрэчкі ўвогуле пра канцэпцыю мастацкай аздобы альбома ў сеціве йдуць і бяз нас. Мне, напрыклад, не падабаецца схільнасць мэтал-фальклярыстаў абмяжоўваць фальклёр старэчымі сьпевамі, а тут на вокладцы старая бабулька ў вышыванцы. Але ґітарыст навагрудзкага трэш-мэталёвага гурта «MG» Ґерман Кулік акурат аздобай і захапіўся. Дарэчы, на вокладцы CD – сапраўдная беларуская траўніца Зоня Ігнатаўна Рудзько з вёскі Рэчань Любанскага раёна. Дый хто, як не старыя, захаваюць сакральны дух векавечных сьпеваў нашых продкаў?



«Зьбег абставінаў зьвёў мяне з бабуляй-траўніцай яшчэ два гады таму, – узгадвае ў гутарцы з карэспандэнтам сайту «Джэнерэйшн.бай» бубнар Аляксандр Дземідзенка, лідар гурта. – Адразу ў памяць урэзалася незвычайнае для сучасьнікаў імя – Зоня. Вобраз гэтай жанчыны, падалося нам, вельмі пасуе да аздабленьня дыска: сапраўдная траўніца, якая ўсё жыцьцё лекавалася зёлкамі і лекавала іншых. Калі мы з Андрэем Дубініным рабілі фотасэсію для вокладкі, яна распавядала нам пра расьліны, частавала духмянай гарбатай, а мы радаваліся, што зможам паказаць яе сьвету».

У падтрымку альбома гурт паабяцыў ажно тры кліпа, дык першы («Зрушаны сьвет») ужо імпэтна набірае новыя й новыя тысячы гледачоў на ю-тубе. Некаторых ён уражвае экзотыкай незвычайных абставінаў нейкага анґару, іншых – дынамікай апэратарска-рэжысэрскіх задумак, а мяне дык найперш эмацыйнай глыбінёй музычнага ўвасабленьня. Да таго ж песьня дэманструе творчы дыялёґ сучасных музыкаў з самімі «Beatles». Памятаеце «Sun became»? Дык вось, «Сонца садзіцца, каб узьняцца./ Ніколі ў сабе не сумнявайся:/ Цемра адыйдзе, сьвятло адрадзіцца,/ Сонца ўзыходзіць – не згубі свой шанц».



Што агулам да песеннага матэрыялу альбома, дык тут і фальклёр («Хадзіла галота», «Чаго ты, лося?», «Дождж ідзець»), і сучаныя progressive-metal стылізацыі паводле клясычнай паэзіі («Балотныя агні» Якуба Коласа, «Кабета інсекта» Яна Баршчэўскага), але з такога разнастайнага матэрыялу ўдалося скласьці цэльную канцэпцыю, у якой чуецца дух таленавітых гадаванцаў беларускага Палесься: «Калі мы пачулі песьню «Хадзіла галота», адразу вырашылі зрабіць сваю версію, бо, мяркуем, менавіта так гучала Палесьсе 100 гадоў таму». Ад сябе дадам, што вакал тут super high grade, ды яшчэ адценены трапным пульсам рытм-сэкцыі, а адсутнасць традыцыйных сольных запілаў у кампазыцыі таксама ня сьведчыць пра адсутнасць ґітарнага драйву, бо гармонія тут – лепшы арґумэнт. Шкада толькі, што на вокладцы не расьпісана падрабязна хто займаўся аранжыроўкамі музычных вобразаў ды іхняй вэрбалізацыяй, таму ніколі мы не даведаемся пра аўтарства трэкаў «Яшчарка», «Зрушаны сьвет» ды загалоўнага. А тэкст тут яўна сучасны, хоць і філязофскі: «Над Чырвонай кнігай уся дарога, дзе доўга мы зьнікаем ад нараджэньня». Дзеля чаго? Прыгадаю сваю выснову з татальна распрададзенай кнігі «Rock on-line»: «Жыцьцё – ня вынік, а кароткі пэрыяд выпрабаваньня вечнай душы на шляху з мінулага ў будучыню». Хто сфармуляваў высновы «Re1ikt» даведацца складана. Ну хоць мы не абмінем сучасны склад гурта: згаданы бубнар Алесь Дземідзенка, ґітарыст Віталь Макшун, басіст Зьміцер Наркевіч і вакаліст гэтага «залатога» складу гурта Ўладзь Казлоў.



Студыя, дзе запісваўся рэліз, таксама не хатняя канторка, а сур’ёзны эўразьвязаўскі брэнд – «Studio X» (Ольштын, PL). Калісьці ў Ольштыне запісваліся славутыя польскі «Maanam», наш «Ulis». Многім гуртам дапяць да эўрапейскіх студыяў дапамагаў фэстываль беларускага року «БАСовішча» ў Польшчы, а гурт «Re1ikt» скарыў журы (Grand Prix) яшчэ больш прэстыжнага й леґендарнага фэстывалю «Rockowisko Hajnówka». У выніку ім пашанцавала працаваць з саўндпрад’юсарам Марцінам Кілбашэўскім, які запісваў і такія вядомыя калектывы, як «Riverside», «Christ Agony», «Devilish Impressions».

Захаваўшы сваё фірмовае лірычна-атмасфэрнае гучаньне, у новым альбоме «Re1ikt» дасягнуў выразна большага пазітыву й лёгкасьці. Такое разьвіцьцё саўнду спадабаецца многім. Мне асабіста сходу запомніліся гіты «Зрушаны сьвет», «Люцэрна», «Балотныя агні». У апошняй вялікі Якуб Колас, які з дапамогай рэчыцкага гурта «Dialectic soul» давёў сваю прыдатнасць да стылістыкі melodic death-metal, дык з талентам «Re1ikt» упісаўся і ў ёмістыя формы progressive metal.

Жыцьцё працягваецца, таму адораныя талентам працягваюць самавыяўленьне дзеля чысьціні душы ў будучыні. Пераканайцеся!

Вітаўт МАРТЫНЕНКА,
музычны крытык.