Алесь Таболіч: незаменных не бывае

Апублікавана 19 сакавіка 2015, 13:41 у Інтэрв'ю

Надоечы гурт Znich зьдзівіў кардынальнымі зьменамі складу і выдаў новы сінгл. Каб здаволіць усеагульную цікаўнасьць, Алесь Таболіч распавёў пра тое, якія зьмены адбываюцца ў лакаматыве беларускага фолк-металу і якіх сюрпрызаў нам чакаць ужо на гэтым тыдні.



Адразу хачу вас павіншаваць зь “першай ластаўкай” у гэтым годзе – з новым сінглам “Дунаю”, які прыхільнікі сустрэлі вельмі цёпла. Калі не памыляюся, ён створаны паводле народнага сьпеву. Увогуле, чаму абралі менавіта гэтую тэму, гэты сюжэт?

Дзякуй. Гэтае не ўпершыню робіцца ў “зьнічоў”. Тэматыка, якая, дарэчы, будзе і далей распаўсюджвацца, прыйшла таму, што існуе вельмі шмат беларускай фальклёрнай музыкі. Чаму менавіта “Дунаю”? Па-першае, сама песьня мне падаецца вельмі цікавай. Па-другое, яна ваярская, а зараз гэта вельмі актуальная тэма, таму што ў нас, як і на Украіне, ды і ва ўсім сьвеце, адбываюцца пэўныя зрухі. І я лічу, што патрыятызм і нацыянальная сьвядомасьць павінны прысутнічаць як у тэкстах, у музыцы, так і ўвогуле ў нашай культуры. Вельмі шмат такіх песень, у якіх гаворка йдзе пра “чарачку на пасашок” ці пра нейкія жалобы – “ай, на каго ты мяне пакінула”, а ваярскіх песень мала. І “Дунаю” выйшла як напамін пра нашых продкаў, пра наш змагарскі дух. Дарэчы, на яе, думаю, будзем рабіць кліп.

Здаецца, гэта першы запіс за апошнія чатыры гады. Чаму так доўга нічога не было?

Мала таго, што гэта першы запіс, дык у нас яшчэ й новы склад. Часта ў сталых гуртах звонку ўсё выглядае добра, а насамрэч нічога ня робіцца – ні рэпетыцый, ні запісаў. Некаторыя музыкі, зь якімі адыграў столькі год, проста забілі, таму што зьявіліся сем’і. А іншыя пачалі шукаць сябе, выйсьце для сваёй індывідуальнасьці. Гітарыст Сьцец даўно зацікавіўся паралельным праектам з Сашай Грахоўскай (BY CRY). Я казаў яму: “Самае галоўнае, каб ты не забіў на Znich”. Так і атрымалася. Наш бубнач Гарох калісьці сышоў да нас з Drum Extasy, сказаўшы, што надаела граць адно і тое ж, і што яму патрэбна творчасьць. Цяпер у яго двое дзяцей, і яму патрэбныя грошы. А гурт Znich – гэта не зарабленьне грошаў, а, перш-наперш, творчасьць. Клавішнік і кампазітар Аляксандр Беленькі тры разы прыходзіў, тры разы сыходзіў. Ну, тутака можна пажаць плячыма…ягоны выбар. А зь Цімурам, бас-гітарыстам, была размова, і перавагу я аддаў сесійнаму басісту Бурзуму, бо ў яго адно з першых месцаў займае музыка, а толькі пасля ўсё астатнее, што ня скажаш, на жаль, пра Цімура. Дарэчы з усімі ўдзельнікамі гурта мы разышліся палюбоўна.

Так я пачаў шукаць людзей у новы гурт. У нас сесійна гралі два чалавекі – бубнач з Imprudence Абрэк і басіст з Folcore, Massenhinrichtung Бурзум. У імпрудэнсаў, здаецца, адбылася нейкая спрэчка, яны разышліся. У гэты час Абрэк да нас і пайшоў спачатку сэсійна, пасьля на пастаянку. А Бурзум – гэта чалавек-машына: ён хоча граць усюды і заўсёды. І для яго, мабыць, граць у гурце Znich – гэта пэўныя амбіцыі. Маўляў, калісьці я хадзіў на канцэрты, быў малы, а цяпер – бах – і ўжо граю ў гэтым гурце. Самае цікавае, што ўдзел у Znich дапамог яго раскрыць як кампазітара, таму што ў астатніх гуртах ён грае тое, што складаюць іншыя. А тут ён склаў музыку да “Дунаю”, і атрымалася ўсё даволі цікава, на мой погляд. Таксама зьявіўся ў нас гітарыст зь вядомага хэві-металічнага гурта SoulSides. Яны, здаецца, ёсьць, а фактычна не існуюць. Тыповая праблема беларускіх гуртоў: жаданьне ёсьць, але няма імпэту. І Руслан прыйшоў да нас, нармальна ўліўся. Прычым я думаў, што замену Сьцецу вельмі складана знайсьці. Высьветлілася, што незаменных людзей не бывае. Самае галоўнае – як чалавека накіраваць у патрэбнае рэчышча. Усё ж такі трэба, каб у гурце быў правільны лідэр, а не калі кожны сам па сабе, да чаго гурт і давяла гэтая “дэмакратыя”. Руслан Ільін зрабіў усё магчымае і немагчымае: мала таго што зьняў усе кампазіцыі на слых, мы за два месяцы зрабілі усю праграму, якую гралі гадамі, і новыя тры песьні. Ну і апошні чалавек, які прыйшоў у гурт, гэта Марына. Я яе бачыў раней у гурце Сонцаварот, але асабліва не слухаў, як яна грае… Адбылося вельмі цікава. Я на прэзентухе Омута ўбычыў у Сонцавароту клавішніцу, паслухаў, як яна грае, і кажу ім: “Слухайце, дайце мне сваю дзяўчыну клавішы сесійна запісаць”. Яна прыйшла на рэпетыцыю, паслухала, што мы выконваем, і сказала: “Мне хочацца з вамі граць”. Вось так і атрымалася. Адзіны, апрача мяне, са старога складу застаўся Косьця. Мне падабаецца, што ён заўсёды кажа тое, што думае. Косьцю я цалкам нанова адкрыў і як вакаліста падчас запісу «Дунаю». Ён сьпеў трыма рознымі тэмбрамі.

Разумею, што пасьля такой плённай працы можна размаўляць і пра будучы альбом…

Магу сказаць, што альбом будзе ўсё ж такі стылістычна не падобны да таго, што мы рабілі. Будзе менш “мяса”, больш музыкі, народнасьці. Памятаю, праводзілі апытаньне, якім бы прыхільнікі хацелі ўбачыць гурт Znich, і вельмі шмат людзей напісала, што якраз хацелася б пачуць нешта народнае, з чаго мы й пачыналі (“Запаветы апошняга старца”). Далей таксама будзем выкарыстоўваць вакал Косьці, і ня толькі – яшчэ й Марышка будзе сьпяваць. Цікава, што ў той жа песьні “Мроя” Марышка бярэ ўсе вярхі-нізы. Яна выдатны выканаўца.

Хутка адбудзецца Фэст вясновага раўнадзенства і Folk Metal Tour, арганізацыяй якіх вы займаецеся. Раскажыце, як распачыналіся гэтыя праекты?

Калісьці мы сядзелі разам з Ножыкам (Gods Tower), Апановічам (Litvintroll) і размаўлялі наконт трыпціха. Але фэст павінен быць разнастайным. Мы, я і мая жонка, якая стала сёньняшнім галоўным арганізатарам і каардынатарам фэсту, падумалі, што на дадзены момант ёсьць гурты, якія могуць працягнуць гэты трыпціх. Той жа Omut, які нядаўна выпусьціў альбом. Тінь Соньця – адзіны ўкраінскі гурт, родны зь беларусамі, бо й песьні нашыя сьпяваюць, ды й украінская душа вельмі падобная на беларускую. Folcore – таксама цікавы гурт, які за год існаваньня зрабіў гэтулькі шоў. Горынь – прадстаўнікі СЭТ, якое заўсёды прысутнічае на такіх фэстах. Горынь хочуць паказаць абрадавыя рэчы на гэтым фестывалі, што павінна паспрыяць вясноваму настрою. Эксклюзіўная фішка: гэтым разам Горынь выступяць разам з Folcore. Litvintroll – адзіны гурт, які застаўся зь мінулага фестывалю. Беларускі хэдлайнер. На сёньняшні дзень гэта выключны гурт, які можа спакойна прадстаўляць Беларусь на любых фэстах.

Як нарадзілася ідэя Folk Metal Tour… У 2011 годзе мы са Зьнічом езьдзілі па гарадах з канцэртамі, і я падумаў: “А чаму б і не зрабіць зноў такую ж паездку, але з гуртамі адной плыні?” Я зьвязаўся з гуртамі, хтосьці адмовіўся, але склад сабралі. Адзінае, зараз арганізацыйныя праблемы – трэба гастролькі браць, чаго раней не было. Вельмі шмат нашых людзей і ня ведаюць, што адбываюцца цікавыя фестывалі, і існуюць такія гурты. Напрыклад, Omut, якім ужо гадоў дзесяць, але пра іх ніхто нічога ня ведае. Ці Sontsevorot, якім гадоў пятнаццаць, а пра іх ня ведаю нават я. Жартую. Цяпер існуе вялікая канкурэнцыя паміж мясцовымі гуртамі і замежнымі. Калі адчыняеш Белметал і глядзіш афішу, разумееш, колькі канцэртаў адбываецца ў тыдзень. А што рабіць гуртам беларускім у гэтай сітуацыі? Толькі аб’яднаньне разам, у талаку, можа неяк выратаваць становішча.

Я ўвогуле за тое, каб на Беларусі было шмат опэн-эйраў. Таму што “Дружба” ці “Мост” – усё ж такі ня нашыя фэсты. А, напрыклад, у маленькай Літве ёсьць некалькі моцных фестываляў, куды людзі цягнуцца з усіх куткоў сьвету. Беларусам трэба імкнуцца рабіць эўрапейскія кайфовыя фэсты, каб ехалі да нас і цікавіліся беларускай музыкай ды культурай.

Тэкст: Паліна Трохаўцава